Điểm khác biệt giữa cha mẹ thông thái và cha mẹ bình thường

Cha mẹ bình thường dùng “kính lúp” để đánh giá, soi xét con từng tiểu tiết nhỏ, cha mẹ thông thái dùng “kính viễn vọng” quan sát con ở tầm xa để nhìn được những thế mạnh của trẻ. Những bức ảnh dưới đây sẽ cho thấy sự khác biệt giữa những cặp cha mẹ thường và cha mẹ hiểu biết, thông thái trong việc nuôi dạy con.

Sự khác biệt về giao tiếp với con cái

Cha mẹ bình thường (ảnh bên trái) luôn đánh giá cao thẩm quyền, quan điểm của mình. Họ mặc định rằng mình đúng đắn và trưởng thành (tượng trưng bởi vòng tròn lớn), trong khi đó ý tưởng của con trẻ là ngây thơ, thậm chí là sai lầm (vòng tròn nhỏ). Chính vì điều này khiến hai hệ ý tưởng không có sự giao thoa, giữa cha mẹ và con cái không có sự tương tác, kết nối cao. Trong trường hợp này, quan hệ giữa cha mẹ và con cái là quan hệ kiểm soát, gò bó, khiến con không thể phát huy được hết khả năng của mình.

Với cha mẹ thông thái con thông minh sẽ có cách giao tiếp khôn khéo, tôn trọng suy nghĩ của trẻ, bình đẳng trong mối quan hệ với trẻ. Phụ huynh dạng này luôn hiểu rằng trẻ luôn có những ý tưởng, nhận thức khác mình. Và cha mẹ sẵn sàng để giao thoa, giao tiếp với con. Đây chính là mối quan hệ hợp tác, giúp cha mẹ hiểu con hơn, để trẻ tự do phát triển trí thông minh, óc sáng tạo ngay từ những năm tháng đầu đời.

Sự khác biệt về góc nhìn giữa cha mẹ thông thái và cha mẹ bình thường

Cha bình thường nhìn con dưới góc độ kính lúp (ảnh bên trái), hay soi xét đến từng cử chỉ, hành động của con trong cuộc sống. Đặc biệt, thường phê phán, chê bai nhược điểm của trẻ, khiến trẻ cảm thấy xấu hổ, lo lắng, sợ hãi. Đây chính là kiểu phụ huynh có cái nhìn thiển cận, làm mất đi sự tự tin của con trẻ.

Với những bậc cha mẹ thông thái giúp con thành tài, họ sẽ nhìn nhận con dưới góc độ kính viễn vọng (ảnh bên phải), quan sát trẻ ở tầm xa để nhìn thấy thế mạnh, ưu điểm và khả năng phát triển của trẻ. Từ đó, tạo điều kiện tốt nhất để trẻ phát huy hết những tài năng vốn có của mình. Đây là kiểu phụ huynh nhìn nhận vấn đề sâu rộng, biết hướng con mình phát triển dựa trên thế mạnh của con.

Sự khác biệt trong việc đánh giá đặc điểm của trẻ

Nhìn hai bức ảnh là đã có sự khác biệt rõ rệt phải không ạ? Bức ảnh bên trái đại diện cho cha mẹ bình thường, chỉ nhìn thấy những khuyết điểm của con là chủ yếu (màu nâu) hơn là ưu điểm (màu xanh). Thậm chí, họ còn bỏ qua những ưu điểm của trẻ và chỉ chú trọng vào nhược điểm để tìm cách cải thiện những thiếu sót đó. Họ cho rằng chỉ bằng những cách này thì con mới có thể trở thành một người “hoàn hảo”. Tuy nhiên, đây thực sự là một quan niệm vô cùng sai lầm.

Cha mẹ thông thái sẽ coi cả ưu điểm, khuyết điểm của trẻ là đặc điểm riêng của con. Họ sẽ không chỉ nhìn chằm chằm vào nhược điểm của trẻ, ngược lại sẽ hỗ trợ để con biến chúng thành điểm mạnh. Như vậy, cả ưu và nhược điểm đều trở thành đặc tính, giúp con tự tin phát triển toàn diện (dung hòa như bức tranh màu vàng).

Sự khác biệt trong phép so sánh con cái

Cha mẹ bình thường tạo ra hai định nghĩa rất rõ ràng là thành công hoặc thất bại. Và họ luôn đưa hai thứ này lên bên cần để so sánh, họ cho rằng con mình cần phải luôn thành công trong mọi việc. Và đương nhiên nếu trẻ thất bại đồng nghĩa với phạm lỗi sai. Cha mẹ luôn vạch ra cho con những khuôn khổ, ép buộc đứa trẻ phải làm cái này, cái kia mới là tốt, là đứa con ngoan. Nếu không con sẽ phải chịu các hình phạt cho cha mẹ đề ra. Điều này sẽ gây áp lực cho trẻ, khiến trẻ sợ và không dám đối diện với thất bại, không tự tin bứt phá khỏi ranh giới an toàn.

Cha mẹ thông thái giúp con thành tài luôn tin rằng thất bại là một sự trưởng thành, có vấp ngã mới có lớn khôn. Chính vì vậy, họ sẽ cho đứa trẻ biết thất bại không có gì đáng xấu hổ hãy lỗi lầm. Điều quan trọng là con biết đứng lên bước tiếp và cha mẹ sẽ luôn đồng hành cùng con trong chặng đường sắp tới.

Những bậc cha mẹ khôn khéo sẽ hướng dẫn đứa trẻ tự tin, dám khám phá, dám trải nghiệm những điều thú vị xung quanh cuộc sống để tích lũy kinh nghiệm, trau dồi tri thức. Có như vậy, sau này lớn lên con mới dám đối diện với thử thách, chông gai, biết vượt qua giới hạn của bạn để có một tương lai tươi sáng, rạng ngời.

Sự khác biệt trong cách trả lời câu hỏi của con

Cha mẹ bình thường sẽ không thích kiểu hơi tí là con đặt câu hỏi, có thể do không có đáp án mà con cần. Và cứ thế dần dần, họ trở nên kém “giỏi” trong mắt con. Vì thế, khi đứng trước những câu hỏi của trẻ, cha mẹ thường tìm cách để né tránh, trả lời qua loa hay thậm chí là gắt gỏng, cho rằng trẻ vô cùng phiền phức (ảnh bên trái).

Những bậc cha mẹ thông thái con thông minh sẽ luôn đón nhận các câu hỏi của con một cách nhiệt tình, khuyến khích trẻ tìm ra câu trả lời. Đồng thời, có thể tự đưa ra gợi ý, các ý tưởng để con có câu trả lời của riêng mình. Cha mẹ tuýp này sẽ biết cách giúp trẻ khơi nguồn sáng tạo, trí thông minh, khả năng tư duy logic (ảnh bên phải).

Sự khác biệt về sự ghi nhận kết quả học tập

Bức ảnh bên trái đại diện suy nghĩ, tư duy của cha mẹ thông thường, luôn gò ép con vào một đồ thị thăng tiến. Họ luôn mong muốn con mình phải không ngừng nỗ lực, không ngừng tiến bộ, không được thua thiệt với bạn bè cùng trang lứa. Với họ, điểm số chính là chỉ số duy nhất để phản ánh kết quả học tập và năng lực của con.

Những người trong cộng đồng cha mẹ thông thái Việt Nam lại có quan điểm rất mới và tiến bộ. Họ cho rằng học tính chính là một quá trình khám phá, trau đồi và tích lũy kinh nghiệm, kiến thức. Và quá trình này cũng sẽ có sự biến động lên, xuống bình thường. Thành tựu thực tế rất quan trọng nhưng lý do cho sự thay đổi thành tựu cũng quan trọng không kém.

Sự khác biệt trong phân bổ thời gian sinh hoạt

Những bậc cha mẹ thông thường thường đặt nặng vấn đề học tập, sắp xếp thời gian tối đa cho con. Tuy nhiên, lại không dành thời gian để con phát triển kỹ năng mềm, tư duy, vận động thể chất… Điều này, vô tính biến đứa trẻ trở thành một “cái máy học”, thiếu đi những kiến thức xã hội cơ bản, không thể phát triển toàn diện cả về trí tuệ – thể chất – tâm hồn.

Cha mẹ thông minh sẽ chú trọng và cân đối khoảng thời gian của trẻ, tạo điều kiện tốt nhất để con phát triển toàn diện về mọi mặt. Bên cạnh lịch học tập, trẻ vẫn có thời gian để vui chơi, giải trí, trau dồi kỹ năng mềm cần thiết. Nhờ đó, trẻ sẽ trở thành một cá thể hoàn chỉnh, một công dân toàn cầu, khỏe về thể chất, thông tuệ về tư duy, có khả năng thích ứng và hội nhập cao.

Sự khác biệt trong quan điểm về vai trò của con cái trong gia đình, xã hội

Cha mẹ bình thường luôn muốn con mình phải hoàn hảo trong mắt tất cả mọi người, phải làm tốt nhiệm vụ trong học tập, trong công việc, trong hôn nhân, gia đình… Khi con cái không đạt được điều đó, họ sẽ trở nên căng thẳng, gây áp lực cho cả gia đình.

Cha mẹ thông thái thời 4.0 sẽ hiểu rằng điều quan trọng là tạo được sự cân bằng giữa cuộc sống, học tập và công việc bằng cách điều chỉnh năng lượng linh hoạt ở từng giai đoạn. Khi cha mẹ có tâm lý thoải mái, vui vẻ và tràn đầy năng lượng tích cực mới có thể xây dựng một gia đình hạnh phúc.

Sự khác biệt về quan điểm của sự “thành công”

Cha mẹ bình thường cho rằng thành công của con cái là có công việc tốt, thu nhập cao. Họ hay có xu hướng so sánh, buộc con cái đạt được mức độ nào đó mới được coi là thành công. Như vậy, trẻ sẽ luôn phải gồng mình, cố gắng để thể hiện bản thân thật tốt mà không thể hiểu được ý nghĩa đích thực của cuộc sống.

Theo chia sẻ của những bậc phụ huynh trong cộng đồng cha mẹ thông thái Việt Nam, họ hiểu rằng định nghĩa về sự thành công trong cuộc sống rất đa dạng. Trong quá trình trưởng thành của con cái, họ cảm thấy miễn sao đứa trẻ có bước tiến bộ hơn so với các mốc nhất định ban đầu nào đó. Đây cũng chính là một sự thành công. Và đương nhiên, nhiều thành công nhỏ sẽ tạo nên những thành công lớn vĩ đại hơn.

Khác biệt trong tư duy giáo dục con trẻ

Cha mẹ bình thường sẽ luôn cho mình là đúng, ép buộc trẻ phải học hoặc làm theo mình. Nếu trẻ không làm đúng như yêu cầu, họ sẽ trách móc: “Bố mẹ đã vất vả, hy sinh vì con, con phải nghe lời của bố mẹ”. Những tuýp phụ huynh này coi việc sinh con và nuôi dưỡng như một sự ban ơn và yêu cầu phải đền đáp theo định hướng của họ.

Trong khi đó, những người cha, người mẹ thông thái sẽ dạy trẻ bằng cách lấy mình làm tấm gương sáng để các con noi theo, động viên, thôi thúc trẻ học hỏi, trau dồi kiến thức để trở thành một hình mẫu mới, tốt đẹp hơn. Cha mẹ sẽ không đặt lên vai trẻ trách nhiệm phải nghe lời thay vào đó xây dựng ý thức cho con cái thấy giá trị của mình trong mắt con.

Trên đây là 10 điểm khác biệt giữa cha mẹ thông thái và cha mẹ bình thường để quý phụ huynh kham khảo, nhìn nhận lại vấn đề, cách thức và phương pháp trong việc nuôi dạy con trẻ. Hy vọng, các bậc phụ huynh sẽ có thêm nhiều kinh nghiệm, kiến thức hữu ích để đồng hành cùng con trên bước đường khám phá thế giới.